Ze komen ogenschijnlijk uit het niets en hebben vaak een vrij sterke geur: witte dingen in je keel. Deze witte dingen zijn zogenaamde amandelstenen (tonsillolieten). Oftewel ophopingen van bacteriën en andere stoffen en kunnen diverse klachten veroorzaken.
De witte dingen zien er niet alleen onsmakelijk uit wanneer ze ineens op je tong liggen, ze zorgen ook voor een slechte adem. In veel gevallen wordt een slechte adem veroorzaakt door stinkende bacteriën, die onder meer aanwezig zijn in de witte dingen.
Het vervelende is dat je de slechte adem niet altijd zelf opmerkt, omdat het lichaam snel went aan de geur. Dat geldt echter niet voor omstanders, die het kunnen merken tijdens een gesprek. Gelukkig kun je dergelijke ongemakkelijke elementen simpel voorkomen door de witte dingen uit je keel te halen.
Wat zijn witte dingen in de keel?
De witte dingen die in je keel kunnen ontwikkelen zijn amandelstenen. Zoals de naam al doet vermoeden komen ze uit de amandelen. Dit zijn kleine klieren aan weerszijden van de keel die betrokken zijn bij het afweersysteem van het lichaam.
In de amandelen zitten crypten. Dit zijn diepe groeven die ziekmakers moeten opvangen. Afweercellen kunnen deze ziekmakers (bacteriën en virussen bijvoorbeeld) vervolgens aanvallen. Op deze manier wordt je spijsverteringskanaal beschermd tegen de inname van bacteriën en andere organismes.
Heb je amandelstenen, dan verloopt dit proces niet helemaal goed. In de crypten kunnen namelijk ook voedselresten en celresten gaan ophopen. Komen er ook bacteriën bij, dan zijn deze een stuk lastiger te bereiken en bestrijden voor afweercellen.
De bacteriën blijven overleven en voeden zich met de aanwezige cel- en voedselresten. Het gevolg is dat witte brokjes beginnen te ontstaan. De bacteriën bevatten zich doorgaans in het centrum van de brokjes.
Soms zijn amandelstenen niet wit, maar lichtgeel. Dit heeft met name te maken met de stoffen die aanwezig zijn in de dingen. De klachten zijn doorgaans hetzelfde.
Hoe herken je witte dingen in de keel?
Wanneer de witte dingen in je keel amandelstenen zijn die los zijn gekomen uit de amandelcrypten, heb je vaak ook te maken met enkele symptomen. Deze symptomen maken het onderscheid tussen amandelstenen en simpelweg voedselresten op de tong eenvoudig.
De volgende klachten kunnen ontstaan wanneer je last hebt van amandelstenen, met name wanneer dit onbehandeld blijft:
- Stinkende adem (halitose)
- Gevoel dat er iets in de keel vastzit
- Metaalachtige smaak in de mond
- Moeite met slikken
- Oorpijn
- Andere keel- en mondproblemen
In de meeste gevallen zijn er al andere mondproblemen aanwezig, voordat amandelstenen groeien. Hierbij kan gedacht worden aan ongezond tandvlees, overtollig tandplak en een witte tot gele aanslag op de tong. Hierbij zijn dezelfde bacteriën betrokken als bij de witte dingen in de keel.
Behandeling van amandelstenen
Heb je last van witte dingen in de keel, dan is het goed om dit zo snel mogelijk aan te pakken. Zelfs als je niet of nauwelijks last hebt van klachten, kunnen deze naar verloop van tijd wel ontstaan.
Je kunt de amandelstenen thuis verwijderen. Hoewel het soms voldoende is om met een vinger op het gebied te duwen, wordt dit sterk afgeraden. De nagels kunnen de amandelen beschadigen, terwijl een vinger bovendien diverse bacteriën kan introduceren. Gebruik liever een instrument dat speciaal is gemaakt voor het verwijderen van amandelstenen.
Er zijn grofweg drie manieren om op een veilige wijze de witte dingen uit de keel te verwijderen:
- Losduwen met schoon instrument
- Wegzuigen
- Wegspoelen
Losduwen
Je kunt de witte dingen losduwen met de TonsilFresh Led Tool of AE Dental Tonsil Stone Removal tool. Beide hulpmiddelen bestaan uit een staafje zonder scherpe randjes, waarmee je de stukjes kunt losduwen.
De AE Dental Tonsil Stone Removal tool heeft een lusje dat achter de brokjes gelegd kan worden. Het voordeel van de TonsilFresh Led Tool is een ingebouwd lampje, zodat je precies ziet waar je bezig bent.
Wegzuigen
Met de Tonsilfresh Cupping Glass kun je de witte dingen uit de keel wegzuigen. Zet het holle uiteinde op de amandelcrypten en zuig voorzichtig met het ballonnetje aan het andere uiteinde van het instrument. Dankzij het doorzichtige materiaal zie je direct of er stukjes zijn losgekomen.
Wegspoelen
Amandelstenen kunnen weggespoeld worden met een monddouche. Kies liever niet voor een elektrische spuit die ook gebruikt wordt om het gebit te reinigen. De ervaring leert dat deze straal te krachtig is voor de amandelen.
Een beter alternatief is de AE Dental Power Floss. Hiermee kun je zelf bepalen hoe hard de straal is en spoel je de brokjes op een veilige wijze weg. Gebruik alcoholvrij mondwater, zoals Oxyd8, om mee te spoelen. Zo wordt het gebied direct gereinigd tijdens het wegspoelen.
Oorzaak aanpakken
Pak je de oorzaak van de amandelstenen niet aan, dan is de kans groot dat ze snel zullen terugkeren na het verwijderen. Je doet dit door de volgende risicofactoren zo goed mogelijk aan te pakken:
- Droge mond
- Slechte mondhygiëne
- Veel zuivelproducten in dieet
- Bovengemiddeld koffie- en alcoholgebruik
- Verkoudheid of soortgelijk
Een droge mond kan je behandelen door keelpastilles te nemen die de speekselproductie stimuleren. Een goed voorbeeld zijn de Dr Katz lozenges, die de speekselklieren aanzetten tot het produceren van meer speeksel.
Drink bovendien voldoende water op een dag, want een droge mond wordt soms simpelweg veroorzaakt door een vochttekort.
Zorg er bovendien voor dat de mond goed schoon blijft. Dit betekent dat je niet alleen twee keer per dag goed de tanden poetst, maar ook flost of stookt, goed mondwater gebruikt en de tong zo nodig schraapt.
Gebruik hiervoor een speciale tongschraper en niet de tandenborstel of iets vergelijkbaars. Zo voorkom je vervelende beschadigingen aan de tong. Een goed voorbeeld is de Orabrush, die veilig is in het gebruik, maar de tong effectief schoonmaakt.
Gebruik alcoholvrij mondwater om de mond niet onnodig uit te drogen en direct te reinigen. Mondwaters op basis van actief zuurstof zijn erg effectief. Ze reinigen niet alleen de mond, maar pakken ook de stinkende bacteriën aan, terwijl ze niet een disbalans in de mond veroorzaken. Goede voorbeelden hiervan zijn Oxyd8 en Oxyfresh mondwater.
Heb je last van een neusverkoudheid, snuit de neus dan regelmatig en gebruik hierna California Breath Sinus Drops, die met behulp van actief zuurstof de stinkende bacteriën aanpakken.
Bron: https://www.vraagdetandarts.nl/ en https://www.vraagdetandarts.nl/droge-mond/
