Bijna 10 jaar geleden kwam het boek Fifty Shades of Grey uit, wat het eerste deel in een trilogie werd. En de boeken leken een ware revolutie voor het seksleven van velen te ontketenen. Binnen een kleine 2 jaar waren er alleen al in Nederland 1,5 miljoen exemplaren van het boek verkocht, wat zoveel betekent als dat ongeveer 1 op de 10 van de volwassen Nederlanders het boek in bezit zou hebben. Blijkbaar zaten we massaal te wachten op een ondeugend verhaal over ontluikende seksualiteit. Of sterker nog, voelen we ons aangetrokken tot BDSM. Want daar gaat Fifty Shades over. Maar waarom werd juist dit boek, of deze boeken, een succes? Wij zochten het uit.
Inspiratie voor experimenteren in bed
Kenners zijn het erover eens: het boek is niet bijzonder goed geschreven. Sommigen noemen het zelfs ronduit slecht. Maar dat maakt in dit geval schijnbaar weinig uit: we willen het toch lezen. Het boek creëerde een soort FOMO: Fear of Missing Out. Oftewel, je zou iets missen als je dit boek niet zou lezen, iedereen had het er tenslotte over. Maar waarom had iedereen het erover?
Dat komt omdat het boek inspiratie geeft om zelf te gaan experimenteren in bed, in de slaapkamer, of waar dan ook. En niet met zoetsappige, saaie, standaard seks, maar met uitdagende, opwindende en stoute seks. Seks waarbij bondage een belangrijke rol speelt. Op het hoogtepunt van de populariteit waren de handboeien en tape niet aan te slepen.
Bovendien geeft het boek praktische tips hoe je dit soort rollenspellen aan kunt pakken, in plaats van enkel in te spelen op de opwinding zoals veel romannetjes doen.
Het mag allemaal wat minder lief
Waar men verwachtte dat de hype zo voorbij zou zijn, hield die jaren aan. Wereldwijd werden er 100 miljoen boeken verkocht van de hele trilogie en werden de drie boeken verfilmd. De films kwamen in 2015, 2017 en 2018 uit en leverden samen maar liefst 1,3 miljard dollar op. Ook de films kregen geen lovende kritieken maar dat maakte ook hier weer niet uit. We wilden ook massaal zíen hoe we BDSM toys kunnen gebruiken om het spannender te maken in de slaapkamer. Toch waren de films voor veel kijkers te braaf en het verhaal niet sterkt genoeg.
Waarom waren we dan allemaal wél fan van de boeken en niet van de films? Terwijl het verhaal toch zo ongeveer gelijk is en de boeken ook geen kwalitatieve hoogstandjes zijn?
Fantasie
Dat komt door onze fantasie, ons voorstellingsvermogen. Bij het lezen van een boek vullen onze hersenen de beelden zelf in. En daar sluiten de boeken van Fifty Shades ook nog eens aan bij een seksfantasie die veel mensen hebben: die dromen van dominantie, onderdanigheid, bondage of ‘gedwongen’ seks. Inderdaad, over BDSM. Maar erover dromen of fantaseren is iets anders dan ernaar kijken op het grote witte doek.
En dat is volgens ons het mysterie van het succes van Fifty Shades: het brengt onze fantasie onder woorden en geeft handvatten om dit (samen) te gaan ontdekken, en dat alles verpakt in een roman. Daarom hebben we het bijna 10 jaar later nog steeds over een, op zijn best, matig geschreven boek!
